Almanya’da Meslek Eğitimi Modelleri
Almanya’da meslek eğitimi almak için farklı koşullar sunan üç ana model bulunmaktadır:
- Dual Meslek Eğitimi (İkili Eğitim: Okul ile şirket içi eğitimin birlikte yürütülmesi)
- Mesleki Okulda Eğitim
- Dual meslek eğitimine entegre yüksek öğrenim (yüksekokul ile şirket içi eğitimin birlikte yürütülmesi)
Dual Meslek Eğitimi
Almanya’da dual eğitim kökleri oldukça eskiye dayanan bir meslek eğitim modelidir. Bu eğitim modelinde teori ile pratik bir arada sunulmaktadır. Öğrenci haftada bir veya iki gün yada bloklar şeklinde, mesleğe ilişkin teorik bilgilerin verildiği bir meslek okuluna gitmekte ve geri kalan zamanında ise sözleşmeli kalfa olarak bir işyerinde çalışmaktadır.
Dual eğitim çoğunlukla iki ila üç buçuk yıl kadar sürmektedir ve öğrencilere gerçek iş hayatının akışı içerisinde teorik bilgileri uygulama fırsatı sunulmaktadır. Bu yolla öğrenciler şirketlerin iş programlarını, iş akışını ve iş hayatının beklentilerini uygulamalı olarak deneyimleme imkanına sahip olmaktadır. Almanya’da halihazırda kişilerin meslek eğitimi için ilgi ve yeteneklerine göre karar verebilecekleri 350 civarında resmi tanınırlığı olan meslek dalı bulunmaktadır.
Almanya’da meslek eğitimi çoğunlukla 1 Ağustos veya 1 Eylül’de başlar. Almanya’da dual eğitim için ille de bir lise dengi diploma gerekmeyebilir. Şirketler sundukları eğitim yeri için kendi taleplerini belirlerler ve dolayısıyla bu koşulları yerine getirmek gerekir.
Bir şirkette uygulamalı eğitimin yanı sıra bir meslek okulu ziyaretini de kapsayan bu modelde, okul eğitimi sırasında ayrıca Almanca, İngilizce, sosyal bilgiler gibi dersler de verilmektedir. Ancak ders programının üçte ikisi mesleki konulardan oluşmaktadır. Dual meslek eğitimindeki öğrencilerin okul tatilleri esnasında yılda 24 iş günü izin hakkı bulunmaktadır.
Almanya’da dual meslek eğitiminde bulunanlar işverenlerinden bölgesine, iş dalına ve eyaletlere göre değişen bir maaş ödemesi alırlar. Güncel olarak aylık brüt maaş ortalama 1.028 Eurodur ve bu meblağdan sosyal sigorta bedeli kesilir. Bu maaş ayrıca her eğitim yılında belirli bir oranda artmaktadır. Buna ek olarak dual meslek eğitimi esnasında haftada 10 saati geçmemek üzere başka bir alanda çalışmanız mümkündür.
Eğitimin ilk yarısında teori ve pratiği kapsayan bir ara sınav ve sonunda ise Sanayi ve Ticaret Odası tarafından bir bitirme sınavı yapılmaktadır. Sınavlar genelde Almancadır. Genel istatistiklere göre meslek eğitimi diplomanızı aldıktan sonra, eğitim yaptığınız işyerinde kalifiye eleman olarak çalışmaya devam etme ihtimaliniz oldukça yüksektir. Ayrıca Alman iş piyasasında meslek eğitimi diplomasıyla iş bulma şansınız da oldukça iyidir.
Mesleki Okulda Eğitim
Mesleki bir okul veya bir meslek kolejinde eğitime başlayabilmeniz için lise dengi bir okulu tamamlamış olmanız gerekmektedir. Ayrıca bazı meslek dalları staj gibi bir mesleki deneyim sunuyor olmak veya en az belirli bir yaşa gelmiş olmak gibi bazı şartları talep edebilmektedir.
Dual eğitime kıyasla bu eğitim tipinde işletmede geçirdiğiniz vakit kısıtlıdır. Teori ve pratiğin yapıldığı yer spesifik bir mesleki okul veya mesleki kolejlerdir. Eğitim öğrencilerin pratik yapabilmeleri için bir sosyal kurumda veya bir şirkette çalışma programı öngörür. Bu tip bir meslek eğitimi örneğin hasta ve yaşlı bakıcılığı, işletmecilik veya teknik bir alan gibi dallarda olmaktadır.
Meslek okulu eğitimi genel olarak bir ila üç yıl arasında değişmektedir. Bu eğitim için devlet meslek okulları veya ücretli özel meslek okulları bulunmaktadır. İkili meslek eğitimine kıyasla bu meslek eğitimi tipinde sabit bir ücret ödemesi yoktur. Ancak bunun istisnai alanı sağlık sektörüdür. Hastane veya bakım evlerinde uzun dönemli staj yapan öğrenciler eğitimleri boyunca örneğin ilk yılda brüt 1.191 Euro, ikinci yılda 1.252 Euro, üçüncü yılda ise 1.353 Euro brüt aylık alırlar.
Dual Mesleki Eğitime Entegre Yüksek Öğretim
Mesleki eğitime entegre yüksek öğretim özel bir eğitim formudur. Bir yüksekokul veya meslek akademisinde alınan eğitimi bir şirket içinde yapılan uygulamalı eğitimle birleştirir. Bu yükseköğretimin sonunda hem eğitim kurumundan hem de şirketten olmak üzere iki diploma alınır. Bu model ağırlıklı olarak ekonomi, makine mühendisliği veya informatik gibi ticari veya teknik dallarda yapılmaktadır.
Mesleki eğitime entegre yüksek öğrenim diğer üniversite eğitimlerine göre daha az bilimsellik içermektedir. Öğrenciler akademi veya yüksek okulda bir yandan teorik eğitim alırken, diğer yandan işletmede uygulama yaparlar. Bu yolla edinilen mesleki uygulama pratiği iş piyasasında ciddi kariyer imkanlarına kapı açmaktadır. Öğrenci ayrıca işletme içerisinde çalıştığı zamanlar için ücretlendirilmektedir.
Mesleki eğitime entegre yüksek öğrenim genelde üç ila beş yıl sürmektedir. Programın şirket içi eğitim kısmı yüksekokul eğitimine zaman kalması için çoğunlukla iki yıl olarak kısaltılmaktadır.
Mesleki eğitime entegre yüksek öğrenim yapabilmeniz için Alman üniversitelerine giriş koşullarını yerine getiriyor olmanız gerekir. Başvuru sürecinde önce uygulamalı eğitim verecek bir şirket bulmanız, ardından şirketin paydaşı olan yüksek okula kayıt olmanız gerekmektedir.
